Yerba mate – wszystko co powinieneś wiedzieć.

 

Yerba mate, pewnie nie raz usłyszałeś tę nazwę. Napój, który rozsławił Wojciech Cejrowski. W Internecie można natknąć się na zdjęcia sławnych ludzi, pijących Yerbe. Co to za napój? Dlaczego staje się tak popularny w naszym kraju? No i oczywiście jak zacząć przygodę z Yerba mate?

Co to jest yerba mate?

Yerba mate to napar, który przyrządzamy z suszonych (rzadziej świeżych) liści oraz patyczków ostrokrzewu paragwajskiego. Roślina ta występuję w Ameryce Południowej (Brazylia, Paragwaj, Argentyna).

Historia yerba mate

Jezuici, którzy dotarli do Parany w połowie XVII wieku, odkryli, że mieszkańcy namiętnie żują liście pewnej rośliny.  Zioło likwidowało u nich zmęczenie oraz hamowało uczucie głodu. Jak się okazało, rośliną tą był ostrokrzew paragwajski. Duchowni postanowili założyć więc plantacje. Z czasem poszły one w niepamięć, ale w 1892 roku pierwszą swoją plantację założył Fredrico Neumann. Znajdowała się ona w Paragwaju. Był to strzał w dziesiątkę, ponieważ w ten sposób rozsławił napar w całej Ameryce Południowej, w której do dziś yerba mate jest narodowym napojem.

Rodzaje yerba mate

Rodzajów yerba mate mamy wiele, najbardziej praktyczny jest podział ze względu na kraj pochodzenia. I w taki sposób mamy:

Yerba mate argentyńska – charakteryzuje się łagodnym smakiem, grubo ciętym suszem oraz małą ilością pyłu. Według wielu jest to najlepsza yerba dla początkujących „siorbaczy”

Yerba mate paragwajska – mocna w działaniu, duża zawartość pyłu oraz drobno pocięte liście, posiada dymny, wędzony aromat. Nada się dla bardziej zaawansowanych 😉

Yerba mate urugwajska – Urugwaj ma tylko w nazwie 😉. Tak naprawdę w Urugwaju nie ma plantacji ostrokrzewu paragwajskiego. Susz sprowadza się z innych krajów, głównie z Brazylii. Charakteryzuje się całkowitym brakiem patyczków i drobno ciętym bardzo pylastym suszem. Dodajmy do tego łagodny smak i mamy „urugwajkę”. 😊

Yerba mate brazylijska – to zupełnie inny rodzaj yerby. Jest to soczyście zielony pył o trawiastym smaku. Znajdziemy ją pod nazwą chimarrao.

W czym pić napar?

Matero to naczynie do picia naparu. Wykonane jest z różnego rodzaju tworzywa. Od dyni po róg bawoła 😉. Nie musimy martwić się brakiem odpowiedniego naczynia, ponieważ wielu z początkujących piję yerba mate w zwykłym kubku. Przedstawię jednak 5 najbardziej popularnych matero.

Calabaza – jeśli znasz hiszpański, to doskonale wiesz, że to nic innego jak…dynia (a dokładnie jej dolna część) 😉. Jest to jednak inna dynia niż tą którą znamy z Polski. Skorupa jest twardsza, co pozwala nam na picie z niej naparu. Calabaza to najpopularniejsze matero. Przygotowanie tego naczynia do picia wymaga curado. Czym jest curado opowiem w następnym akapicie.

Porongo – również powstaje z dyni. W tym przypadku z górnej części. Co przekłada się na grubsze ścianki i większą odporność na wysokie temperatury. Porongo stawia się na ozdobnych podstawkach wykonanych zazwyczaj z metalu.

Palo Santo – wykonane z drewna o tej samej nazwie. Palo Santo, znaczy Święty Pień. Naczynie zazwyczaj okute jest metalem. Pod wpływem gorącej wody z drewna wydobywa się żywica, która nadaje dodatkowe walory smakowe. Przed pierwszym użyciem trzeba zakonserwować drewno robiąc curado.

Guampa – naczynie wykonywane z rogu bawolego. W tym momencie producenci odchodzą już od tego, zastępując róg drewnem. Guampa obciągnięta jest skórą. Jest to najdelikatniejsze z naczyń, używane do picia yerba mate na zimno, czyli terere.

Naczynia ceramiczne – najbardziej uniwersalne naczynie do picia yerba mate. Nie wymagają przygotowania do pierwszego użycia.

Jak przygotować curado?

Jak już wspomniałam niektóre naczynia wymagają curado. Jest to czynność, która pozwoli Ci pić napar z tykwy lub Palo Santo. Curado też konserwuje matero, co przedłuży jego żywotność.

Curado naczyń z tykwy wykonujemy po to, aby pozbyć się resztek miąższu oraz pestek. W tym celu zasyp naczynie fusami z suszu (mniej więcej ¾ objętości naczynia), zalej je gorącą wodą i odstaw na minimum 12 godzin. Po tym czasie usuń fusy, przepłucz tykwę w środku oraz delikatnie zeskrob resztki ze ścianek we wnętrzu naczynia. Po wszystkim zasyp jeszcze raz tykwę suszem, zalej wodą o temperaturze 70-80 st., odstaw na 24 godziny. W tym czasie tykwa przejdzie aromatem yerba mate. Czynność możesz powtórzyć kilka razy 😉

Curado naczyń z drzewa Palo Santo, jest o wiele łatwiejsze i mniej czasochłonne, ale równie ważne. Aby zrobić curado, opłucz naczynie zimną wodą i pozostaw do wyschnięcia. Kiedy naczynie będzie całkowicie suche, nasmaruj wnętrze tłuszczem (masłem lub oliwą). Pozostaw na co najmniej 24 godziny. Następnie wypłucz naczynie. Od tego momentu możesz przyrządzać yerba mate 😉

Czym pić napar?

Jak wiadomo, yerba mate to susz, więc nie możemy zalać go po prostu w kubku i pić. Potrzebujemy specjalną słomkę z filtrem, która nazywa się bombilla. Różnią się od siebie długością, filtrem oraz tworzywem, z którego są wykonane. Filtr jest oczywiście najważniejszym kryterium, którym powinieneś się kierować przy wyborze. I w taki sposób wyróżniamy bomiblle z filtrem:

Łyżeczkowym – to najpopularniejszy typ. Wysoka skuteczność filtrowania pozwala na używanie przy prawie każdym rodzaju suszu.

Sprężynkowym – dedykowany dla grubo ciętych yerb. Składa się z rurki oraz sprężynki. Ten rodzaj filtru niestety czasem zawodzi, ponieważ sprężynka przepuszcza listki, co prowadzi do jej zapychania. Warto wziąć pod uwagę bombille, gdzie sprężynka jest jednym z dwóch lub trzech filtrów.

Bomba – filtr używany przy bombilli do chimarrao, czyli drobno zmielonej yerba mate.

Rodzajów filtrów znajdziesz oczywiście o wiele więcej, te wyżej to filtry najbardziej popularne.

Przygotowanie yerba mate

Masz już matero, masz już bombille. Jak zatem przygotować napar? Szkół parzenia yerby jest wiele. Ile osób tyle opinii. Na każdym opakowaniu znajdziesz też instrukcje. Dla wielu jednak przygotowanie yerba mate można zrobić w 3 prostych krokach 😊

1. Włóż bombille do naczynia.
2. Nasyp susz do naczynia. Ile go nasypiesz, zależy od Ciebie, a dokładniej od Twoich kubków smakowych. Zwyczajowo sypie się od ½ do ¾ objętości matero. Jeśli zaczynasz dopiero przygodę z yerba mate, możesz wsypać mniej suszu i stopniowo zwiększać.
3. Zalej susz wodą ok. 80 st. Celsjusza. Im cieplejsza woda, tym mocniejszy smak, więc jeśli napar jest dla Ciebie za mocny, spróbuj zalać go chłodniejszą wodą.

Cudowne właściwości yerba mate

Napar z yerba mate przede wszystkim pobudza, jest to alternatywa dla kawy. O wiele zdrowsza alternatywa 😉. W przeciwieństwie do kawy yerba mate zawiera dużą ilość substancji odżywczych. Pewnie dlatego też yerba uważana jest również za suplement diety. Jakie więc składniki dostarczamy do organizmu?

• Ksantyny – kofeina, teobromina oraz teofilina (w niewielkich ilościach) mają właściwości pobudzające, wspomagają pracę umysłową
• Saponiny – mają właściwości przeciwzapalne i pozytywnie wpływają na metabolizm cholesterolu
• Polifenole – przypisuje się im działanie przeciwnowotworowe oraz ochronne przeciwko chorobom układu krążenia
• Makroelementy – potas, fosfor oraz magnez
• Mikroelementy – mangan, miedź, chrom, krzem oraz cynk
• Witaminy – A, B1, B2, C, E, H

Dodatkowo yerba mate reguluje ciśnienie krwi, pozytywnie wpływa na jędrność skóry, reguluje trawienie (ma właściwości odchudzające, ponieważ hamuje apetyt), polepsza samopoczucie.

Podsumowanie

Jak widać, picie naparu z ostrokrzewu paragwajskiego ma wiele plusów. Dostępność yerba mate na polskim rynku jest coraz większa. Warto rozpocząć przygodę z tą „herbatą”. Ja po 13 latach picia kawy (tak byłam kawoholikiem 😉), przerzuciłam się na yerba mate i śmiało polecam zmianę.