Czarny bez i jego unikalne właściwości

Interesujesz się medycyną ludową i poszukujesz naturalnych sposobów, aby wzmocnić swój organizm? Często chorujesz i szukasz skutecznych sposobów leczenia, wspomagających kuracje farmakologiczne? A może chcesz dbać o urodę, unikając jednocześnie wszechobecnej chemii? Jeżeli chociaż na jedno z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco, koniecznie musisz się dowiedzieć jakie zalety ma czarny bez!

Czym jest i gdzie rośnie czarny bez?

Czarny bez, zwany zwyczajowo bzowiną czarną, bzem pospolitym lub bzem lekarskim, to rozłożysty krzew lub średnich rozmiarów drzewo z rodziny piżmaczkowatych. Już w starożytności był niezwykle ceniony, ponieważ odkryto jego właściwości zdrowotne. Ze względu na małe wymagania glebowe występuje powszechnie w Europie, Azji, Afryce i Ameryce Północnej. Można go znaleźć najczęściej na skraju lasów i łąk, przy polnych drogach i w okolicach rzek. Kwitnie na przełomie maja i czerwca, ciesząc oko tysiącami drobnych, biało-żółtych kwiatuszków, tworzących baldachy. Owocuje późnym latem, na przełomie sierpnia i września można zbierać jego ciemnofioletowe, błyszczące, okrągłe jagody. Planując zbiory należy przestrzegać kilku zasad:

• kwiatostany i owoce zrywamy w słoneczny dzień, rano, ale kiedy nie ma już rosy,
• ścinamy całe baldachy, najlepiej nożycami i w sposób bardzo delikatny, ponieważ łatwo utracić ich drogocenny pyłek,
• nie pozbawiamy rośliny wszystkich kwiatów – warto zachować cykl wzrostu krzewu, bo całkowicie ogołocony nie będzie mógł zaowocować,
• nie wolno jeść niedojrzałych i surowych owoców! Spożywanie ich zawsze wymaga obróbki termicznej. Wszystko to za sprawą związku zwanego sambunigryną, której trujące właściwości znikają dopiero w wysokiej temperaturze lub w trakcie suszenia.

Warto zaznaczyć, że zarówno Europejska Agencja Leków (EMA), jak i Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) wydały pozytywne opinie odnośnie stosowania suplementów diety i preparatów zawierających bzowinę czarną. Można o tym przeczytać TUTAJ.

Jakie właściwości zdrowotne ma czarny bez?

Od wieków poszukiwano sposobów na poprawę swojego stanu zdrowia. Zwracano uwagę na działania prewencyjne, czyli podniesienie naturalnej odporności i szukano skutecznych metod na łagodzenie symptomów choroby. Czarny bez wykazuje niezwykłe właściwości w obydwu tych obszarach, dlatego w medycynie ludowej roślina ta miała i ma nadal wielu zwolenników. Należy zwrócić uwagę, że nawet najlepsze rozwiązania mogą nie przynieść oczekiwanego rezultatu, jeśli osłabiony organizm dopadnie choroba. Dlatego tak ważne jest zapobieganie, czyli stałe budowanie odporności poprzez spożywanie tej rośliny regularnie, a nie tylko od czasu do czasu. W lecznictwie wykorzystuje się wiele części bzu czarnego: kwiat, owoce, nasiona, liście, korę i korzeń, ale z uwagi na bogactwo zawartych substancji, najbardziej cenione i najczęściej przetwarzane są dwie pierwsze. W tych niepozornych kwiatuszkach znajdziemy:

• flawonoidy,
• sterole,
• kwasy fenolowe,
• garbniki,
• olejki eteryczne,
• sole mineralne.

Z kolei jagody czarnego bzu są skarbnicą substancji takich jak:

• glikozydy antocyjanowe,
• kwasy organiczne,
• pektyny,
• witaminy A, C i z gr. B,
• sole mineralne.

Szczegółowe informacje na ich temat, z opisem składu chemicznego i proporcji zawiera artykuł naukowy zamieszczony TUTAJ.

Czarny bez wpływa na układ odpornościowy

Ta niezwykła roślina doskonale stymuluje układ immunologiczny. Reguluje produkcje cząsteczek zwanych cytokinami, które pobudzają komórki odpornościowe do komunikowania się między sobą i tworzenia bariery ochronnej w czasie infekcji. Jej jagody to bogate źródło przeciwutleniaczy, a właściwość tę przypisuje się wysokiej zawartości antocyjanów. Warto zwrócić uwagę, że jest to ważny czynnik w profilaktyce przeciwnowotworowej.

Łagodzi objawy chorób układu oddechowego

Istotne i najprawdopodobniej najszersze spektrum działania czarnego bzu stwierdzono w chorobach górnych dróg oddechowych. Oprócz oddziaływania na układ odpornościowy, dodatkowo łagodzi objawy już istniejącego przeziębienia, zapalenia zatok, nieżytu nosa czy grypy. Wśród nieocenionych korzyści płynących ze spożywania tej rośliny należy wymienić przede wszystkim działanie:

• przeciwgorączkowe – wpływa na ośrodek termoregulacji, co ma kluczowe znaczenie w obniżaniu wysokiej temperatury;
• przeciwzapalne i przeciwwirusowe – według naukowców czarny bez istotnie hamuje procesy zapalne i skraca czas infekcji o 3-4 dni. Badania wykazały, że flawonoidy mogą wiązać wirusy grypy i tym samym uniemożliwiać ich wnikanie do komórek organizmu. Można o tym poczytać TUTAJ;
• wykrztuśne – wzmacnia błony śluzowe, rozrzedza zalegającą wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszanie;
• napotne – za sprawą flawonoidów pozwala pozbyć się toksyn egzogennych z organizmu.

Pozytywnie działa na układ trawienny

Jest niezastąpiony w problemach układu pokarmowego, dlatego też każdy, kto się z nimi zmaga powinien wprowadzić do swojej diety przetwory z tej unikalnej rośliny. Przede wszystkim chroni błony śluzowe, co w efekcie zapobiega wnikaniu niebezpiecznych mikrobów. Poprawia przemianę materii, co ma istotne znaczenie dla osób pragnących schudnąć. Duża zawartość garbników zapobiega powstawaniu wrzodów żołądka i niestrawności. Picie naparu z kwiatów ma działanie rozkurczowe, łagodzi wzdęcia oraz pomaga zwalczyć nieprzyjemne objawy zgagi.

Pomaga w chorobach układu moczowego

Badania naukowe potwierdziły moczopędne działanie czarnego bzu. Roślina ta wspomaga pracę nerek i ma istotne znaczenie w leczeniu wielu chorób układu moczowego. Wszystko to za sprawą zawartych w kwiatach pożytecznych flawonoidów: rytozydu oraz pochodnych kwercetyny i kemferolu.

Jest bogatym źródłem antyoksydantów

Żyjemy w czasach z narastającym tempem życia, w ciągłym stresie, często przeciążeni pracą, co w efekcie powoduje kształtowanie się złych nawyków, odkładanie aktywności fizycznej „na później” i zaniedbywanie zdrowia. Oczywiste jest to, jak niebagatelny wpływ te czynniki mają na nasze samopoczucie i ewentualną podatność na zachorowania. W celu uniknięcia stresu oksydacyjnego, należy spożywać odpowiednie ilości antyoksydantów, a czarny bez to ich najlepsze źródło. Pomaga on zwalczyć wolne rodniki i skutecznie chronić organizm, a to korzyść na wagę złota.

Czarny bez reguluje poziom cukru i cholesterolu we krwi

Ta roślina powinna się znaleźć w diecie każdego diabetyka, gdyż znacząco reguluje wydzielanie insuliny przez trzustkę. Dodatkowo kształtuje profil lipidowy pacjenta, poprzez istotny wpływ na poziom cholesterolu i trójglicerydów.

Jakie korzyści przynosi czarny bez dla urody?

W dzisiejszych czasach na rynku znajdziemy niezliczone ilości kosmetyków poprawiających urodę. Jednocześnie coraz większą popularność zdobywają te zawierające tylko naturalne składniki. Konsumenci zaczynają doceniać siłę natury, którą nasi przodkowie wykorzystywali dla polepszenia stanu skóry czy włosów. Czarny bez znalazł uznanie wśród specjalistów od urody, dlatego często jest wykorzystywany w kosmetologii. Warto tu zwrócić szczególną uwagę na działanie:

• olejku z owoców czarnego bzu – na etykietach kosmetyków widnieje pod nazwą Sambucus Nigra Seed Oil, nawilża i regeneruje, zapobiega powstawaniu zaskórników, uelastycznia obszary narażone na powstawanie cellulitu;
• wody z kwiatów czarnego bzu – tonizuje, dezynfekuje i oczyszcza skórę;
• naparu z kwiatów czarnego bzu – łagodzi podrażnienia i stany zapalne, wycisza oparzenia słoneczne, likwiduje cienie i obrzęki w okolicach oczu.

Wpływ czarnego bzu na stan skóry i włosów

Nieocenione są właściwości bzowiny czarnej na stan każdego rodzaju skóry i włosów:

• w problemach ze skórą trądzikową – oczyszcza i zmniejsza podatność na występowanie wyprysków;
• przy zabiegach dla cery dojrzałej – opóźnia procesy starzenia i zapobiega powstawaniu zmarszczek;
• wspomagająco przy cerze naczyniowej – zawarty w kwiatach rutozyd uszczelnia i wzmacnia naczynia włosowate;
• w kuracjach antycellulitowych – z uwagi na zawartość witaminy C, bierze udział w produkcji kolagenu, co wpływa na elastyczność i wygładzenie skóry;
• przy wypadaniu i przetłuszczaniu włosów – może być stosowana jako maska lub płukanka nawilżająca i regulująca pracę gruczołów łojowych.

Nie zawsze musimy korzystać z zabiegów w salonach kosmetycznych, zwłaszcza jeśli niewielkim kosztem i nakładem sił, sami w domowym zaciszu możemy przygotować toniki, odpowiedniki kremów, olejki czy napary. Satysfakcja gwarantowana, a korzyści dla urody i efekty pielęgnacji pozytywnie nas zaskoczą.

Czarny bez w przemyśle spożywczym

Roślina ta jest wykorzystywana jako naturalny barwnik spożywczy. Pozwala to na wyeliminowanie sztucznych substancji barwiących, nadając jednocześnie pożądany kolor produktom. Możemy znaleźć go w galaretkach, dżemach, marmoladach, winie, nalewkach i syropach. Ponadto czarny bez to doskonała przyprawa i smaczny dodatek do potraw np. sałatek, naleśników, omletów i ciast. Kto nigdy nie jadł, nie wie co traci.

Przepisy, czyli zrób sam to, co najlepsze z czarnego bzu

Zbiory kwiatów i owoców zakończone sukcesem prowadzą do domowej kuchni lub pracowni, gdzie można przygotować pyszne i zdrowe przetwory z czarnego bzu lub stworzyć naturalne kosmetyki bez grama chemii. Warto zapoznać się z recepturami na:

• sok z kwiatów czarnego bzu,
• sok z owoców czarnego bzu,
• herbatę z suszonych owoców czarnego bzu,
• wodę tonizującą z kwiatów czarnego bzu,
• olejek z owoców czarnego bzu.

Sok z kwiatów czarnego bzu

Zebrane wcześniej ok. 180 baldachów przygotowujemy do pierwszego etapu – mrożenia. Oczyszczone, pozbawione ewentualnych dzikich lokatorów oraz łodyżek kwiatowe różyczki, umieszczamy na 24 godziny w zamrażalniku. Celem jest pozbycie się goryczki i uzyskanie w efekcie pysznego, łagodnego napoju. Kolejnym krokiem jest zalanie zmrożonych kwiatów 3 litrami gorącej wody. Odstawiamy ponownie na dobę, tym razem w chłodne i zacienione miejsce. Po określonym czasie odcedzamy powstały ciemny sok przez sito lub pieluchę tetrową. Dodajemy sok z 4 cytryn i ok. 2 kg cukru. Gotujemy chwilę, co jakiś czas mieszając, aby dobrze połączyć składniki. W przypadku pojawienia się szumowiny delikatnie ją ściągamy. Na koniec przelewamy do wyparzonych słoików lub butelek i pasteryzujemy. Kolor naszego „eliksiru”, z uwagi na dodatek cytryny, jest słomkowy, a smak rześki i lekko kwaskowaty.

Sok z owoców czarnego bzu

Po zebraniu najładniejszych, w pełni dojrzałych jagód, oddzielamy je od gałązek i dokładnie myjemy. Następnie umieszczamy 1 kg owoców w garnku z 0,5 l wody i chwilę podgrzewamy. Czekamy aż pojawi się sok, który przecedzamy przez sito i ponownie zagotowujemy. Powstały wywar przelewamy do przygotowanych wcześniej szklanych naczyń i pasteryzujemy przez kilkanaście minut.

Herbata z suszonych owoców czarnego bzu

Zebrane owoce należy najpierw umyć i wysuszyć w piekarniku, rozkładając całe gałązki na blasze i piekąc 2-3 godziny w temperaturze 70 stopni. Zaparzenie samej herbatki jest już wyjątkowo proste, ponieważ 4 łyżki suszonych owoców zalewamy 250 ml gorącej wody. Przykrywamy na dłuższa chwilę i w rezultacie otrzymujemy pachnący pyszny napój. Po odcedzeniu możemy jeszcze dodać cytrynę lub sok z malin, a po wystudzeniu także miód. Suszone owoce należy przechowywać w papierowej torebce w suchym miejscu, aby zachowały właściwości i nie uległy zawilgoceniu.

Woda z kwiatów czarnego bzu

Przygotowanie tego naturalnego toniku, nadającego się do każdego rodzaju skóry, nie wymaga dużego wysiłku. 400 g świeżo zerwanych kwiatów należy dokładnie umyć i zalać 2 litrami niegazowanej wody mineralnej. Po zagotowaniu pozostawiamy do wystygnięcia na noc. Kolejnego dnia odcedzamy wywar i przelewamy do butelki z ciemnego szkła. Po codziennym użyciu należy go szczelnie zakręcać i przechowywać w lodówce.

Olejek z owoców czarnego bzu

Pomarańczowa skórka to zmora wielu współczesnych kobiet, dlatego też każdy preparat likwidujący cellulit jest na wagę złota. W domowym zaciszu możemy przygotować olejek z jagód czarnego bzu, który skutecznie radzi sobie z tym problemem. Aby go uzyskać należy dokładnie umyć i osuszyć 500 g owoców czarnego bzu. Następnie gotujemy je kilka minut, często mieszając, aby się nie przypaliły, po czym przecedzamy powstały w ten sposób płyn przez gazę do miseczki. Po paru godzinach można już zauważyć olej, ponieważ wydzieli się on i wypłynie na wierzch. Ostatnim etapem jest jego zebranie i przelanie do butelki z ciemnego szkła. Należy przechowywać go w chłodnym i zacienionym miejscu. Masaż z użyciem olejku zaleca się przeprowadzać kilka razy w tygodniu, wykonując energiczne, koliste ruchy w newralgicznych miejscach na ciele.

Podsumowując

Każdy z nas chciałby cieszyć się pełnym zdrowiem, dlatego też szukamy najskuteczniejszych sposobów, jak osiągnąć odporność i radzić sobie z infekcjami. Chcemy zatrzymać czas oraz zachować urodę i coraz częściej poszukujemy kosmetyków ze składnikami prosto z natury. Czarny bez, z uwagi na unikalne właściwości, daje wiele możliwości, aby w sposób naturalny, bez chemii, poprawić stan naszego zdrowia czy prowadzić skuteczną pielęgnację. Najwyższy czas, aby docenić siłę niezwykłych roślin, które mamy na wyciągnięcie ręki i zacząć stosować je na co dzień. Wymaga to oczywiście systematyczności, wysiłku i wiedzy, ale możemy być pewni, że rezultaty przewyższą nasze oczekiwania.