Internet stał się nieodłączną częścią życia wielu ludzi, a szczególnie młodzieży pokolenia Z. Daje on dostęp do nieograniczonej ilości informacji, rozrywki i sposobności nawiązywania nowych znajomości. Zbyt duża ilość czasu spędzana w wirtualnym świecie może prowadzić do poczucia osamotnienia. Czy tylko internet jest przyczyną izolacji od realnych relacji społecznych? Co mówią badania i jaki jest wpływ samotności na zdrowie młodych ludzi?
Co w ogóle znaczy samotność?
Samotność to stan emocjonalny, w którym człowiek odczuwa izolację społeczną i brak bliskich relacji z innymi ludźmi. Samotność może być przejściowa lub chroniczna, a jej przyczyny mogą być różne, np. brak umiejętności komunikacyjnych, niska samoocena, obawa przed bliskością, brak wsparcia rodzinnego.
Lecz nie wiedzą o tym że, najgorzej w życiu to samotnym być, to samotnym być.
Ryszard Riedel
Uczucie samotności zna większość ludzi, a krótkotrwała samotność jest naturalną częścią życia. Czasem jednak uczucie staje się przytłaczające, a nawet szkodliwe dla zdrowia. Dlatego ważne jest, aby ci, którzy czują się samotni, otrzymali pomoc w wyjściu z osamotnienia. Wiele osób szuka pocieszenia i ucieczki od problemów w internecie. Sieć daje nam wiele możliwości komunikacji, rozrywki i edukacji, ale może powodować błędne koło i sprawiać, że człowiek będzie czuł się coraz bardziej samotny i oderwany od prawdziwego życia i ludzi.
Jak zbadać samotność?
Zlecone przez Rzecznika Praw Dziecka ogólnopolskie badanie naukowe jakości życia dzieci i młodzieży miało na celu zdiagnozować stan psychiczny młodego pokolenia i porównać go z ocenami ich rodziców.
Wykonane w 2021 roku badania pokazują, że samotność dotyka 23 proc. szóstoklasistów i 37 proc. młodzieży z drugich klas liceów i techników. Polscy rodzice często nie dostrzegają smutku i poczucia samotności u własnych dzieci, zwłaszcza wśród nastolatków. Badanie pokazało także bardzo niepokojący stan psychiczny młodych z rodzin o niższym statusie majątkowym.
Z kolei wyniki analizy MindGenic dowodzą, że 67% osób cierpi z powodu samotności, nudy, braku celu czy niskiej samooceny. Jest to szczególnie dotkliwe dla młodego pokolenia w wieku 16-24 lata. Aż 83% rodziców przyznaje, że ich dziecko (z pokolenia Z) często wybiera elektronikę jako formę spędzania wolnego czasu.
Właśnie opublikowany raport fundacji Unaweza wskazują na to, że dzieci i młodzież często odczuwają samotność oraz posiadają bardzo niską samoocenę. Wśród najczęstszych problemów osób w wieku 10-19 lat wskazywany jest brak motywacji do działania. Co trzeci młody człowiek czuje się samotny i nie akceptuje tego kim jest i jak wygląda. Problemy ze snem, na które cierpi prawie 37% młodzieży, odbija się negatywnie nie tylko na nauce, ale także na zachowaniach destrukcyjnych. Niestety znaczna część nie wierzy w pomoc psychologiczną, która i tak w naszym kraju szwankuje na całej linii.
Młodzież w samotności. Dlaczego?
Młodzież może odczuwać samotność z różnych powodów. Paradoksalnie ciągłe podłączenie do sieci internetowej i potrzeba bycia online jest tylko jednym z czynników potęgującym odczucie osamotnienia. Brak związków społecznych i przynależności do wspólnoty może prowadzić do odczucia samotności i wykluczenia społecznego. A jakie są inne powody poczucia samotności? Mogą to być np.:
- Problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, niepokój, lęk społeczny czy niska samoocena.
- Dysfunkcje w środowisku rodzinnym, takie jak brak wsparcia, konflikty, rozwód czy przemoc.
- Nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, które mogą być sposobem na ucieczkę od problemów lub próbą nawiązania kontaktów.
- Specyficzne dyspozycje osobowościowe, takie jak obawa przed bliskością, nieśmiałość czy perfekcjonizm.
Mniej samotny w społeczeństwie
Samotność może mieć negatywne skutki dla zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka. Nie tylko utrudnia radzenie sobie ze stresem, co z kolei może prowadzić do przewlekłego zmęczenia, zaburzeń snu, depresji, nadwagi czy częstych infekcji.
Pierwszym krokiem do pomocy komuś, kto czuje się samotny, jest dostrzeżenie samotności. Kolejnym krokiem jest kontakt. Zauważ tych, z którymi nikt nie rozmawia. Czy jest ktoś taki w klasie, w grupie?
Zapytaj innych, jak sobie radzą
Pamiętaj, że nikt nie czuje się urażony, że innym naprawdę na nim zależy. I nikt nie czuje się gorzej, gdy ktoś go pyta, jak się ma. Niezależnie od tego, co odpowiedzą, najważniejsze jest, aby zapytać i wysłuchać odpowiedzi. Nie rozwiązuj ich problemów za nich – po prostu słuchaj. Dobry jest też kontakt wzrokowy i uśmiech na początek.
Co możesz zrobić sam, jeśli czujesz się samotny?
Porozmawiaj z rodzicami, dobrym przyjacielem lub kimś, komu ufasz
Nie krępuj się powiedzieć głośno słowa „samotność” tym, którym ufasz. Łatwiej jest coś zrobić z problemem, gdy nazywa się go po imieniu. Więc mów o samotności.
Zbierz odwagę, by coś z tym zrobić
Potrzeba odwagi, by zwrócić się do ludzi o pomoc. To ty możesz uświadomić innym swoje problemy. Skoncentruj się na dbaniu o siebie. Zrób to dla własnego dobra.
Wyraź swoje uczucia
Ważne jest, aby mieć sposoby na wyrażanie siebie, nawet jeśli w tej chwili nie masz nikogo bliskiego, z kim mógłbyś porozmawiać. Prowadzenie dziennika może pomóc ci śledzić swój nastrój, a czytanie go może pomóc ci zobaczyć rzeczy, które wciąż dzieją się w twoim życiu, w których możesz potrzebować pomocy. Niektórzy ludzie lubią wyrażać siebie poprzez rysunek, malarstwo, muzykę, modę lub sport.
Dołącz do zajęć pozalekcyjnych
Niezależnie od tego, czy są to zajęcia plastyczne, ćwiczenia fizyczne czy klub książki, dołączenie do zajęć lub klubu niejako zmusza Cię do kontaktu z grupą osób, które podzielają co najmniej jedno z Twoich zainteresowań. To zapewnić poczucie przynależności, które wiąże się z byciem częścią grupy.
Zgłaszanie się na ochotnika
Wolontariat dla sprawy, w którą wierzysz, może przynieść takie same korzyści, jak uczęszczanie na dodatkowe zajęcia: poznawanie innych, bycie częścią grupy i tworzenie nowych doświadczeń. Przynosi również korzyści altruizmu i może pomóc znaleźć większy sens w życiu.
Poszukaj profesjonalnej pomocy
Jeśli Twoja samotność jest dotkliwa lub trwa długo, dobrym pomysłem może być rozmowa z profesjonalistą, takim jak lekarz, psycholog lub doradca. Mogą pomóc ci zrozumieć przyczyny twojej samotności i dać ci narzędzia do radzenia sobie z nimi.
Do napisania 🙂
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis